Mycoplasmy występują w przyrodzie dość powszechnie, gatunki różnią się od siebie sposobem przenoszenia oraz wywoływanymi chorobami. Nazwa drobnoustroju pochodzi od rodzaju Mycoplasma (gr.: mykes – grzyb; plasmo – forma, postać, czyli grzybopodobne). Po raz pierwszy zostały opisane w 1929 r. przez polskiego mikrobiologa prof. Juliana Nowaka. Cechą charakterystyczną Mycoplasm są niewielkie rozmiary (średnica ok. 200 nm) oraz brak ściany komórkowej. Komórka osłoniona jest błoną komórkową, składającą się z trzech warstw. U ludzi spotykane jest kilka gatunków, niektóre z nich wchodzą w naturalną florę bakteryjną jamy ustnej. Chorobotwórcze z kolei to przede wszystkim: Mycoplasma pneumoniae atakująca głównie drogi oddechowe, Mycoplasma fermentans doprowadzająca do przewlekłego zmęczenia, Mycoplasma genitalium oraz Mycoplasma hominis, infekujące drogi moczowo-płciowe. Bakteria po wniknięciu do organizmu wykorzystuje zjawisko adhezji żeby związać się z receptorami komórek, zwykle nabłonka błony śluzowej dróg oddechowych lub moczowo-płciowych. Dzięki temu połączeniu bakteria może wniknąć do wnętrza zaatakowanej komórki. Wewnątrzkomórkowa lokalizacja pozwala na uniknięcie ataku ze strony swoistych przeciwciał, a także na słabsze działanie antybiotyków. Do zakażenia może dojść poprzez ugryzienie owada, w szczególności kleszcza (Ixodes ricinus), drogą kropelkową (M. pneumoniae, M. fermentans) lub poprzez kontakty seksualne (M. genitalium, M. hominis).
Mycoplasma pneumoniae oraz Mycoplasma fermentans zaliczane są do koinfekcji borrelii, według jednego z uczonych doktora G. Nicolsona od 50% do 65% osób chorych na borelioze jest zainfekowanych różnymi gatunkami mykoplazm. Do zarażenia dochodzi głównie poprzez ugryzie przez kleszcze. Badania dr Evy Sapi wykazały, iż ponad 80% kleszczy jest nosicielem tej bakterii, w tym 27% posiada aż 3 gatunki. Test który daje możliwość wykrycia M. pneumoniae to PCR. Niestety w naszym kraju nie ma laboratorium wykrywającego drugi gatunek M. fermentans.
Gatunek płucny mykoplazmy jest najczęstszym patogenem doprowadzającym do atypowego zapalenia płuc. Bakteria po wniknięciu do oskrzeli doprowadza do słabszego działania rzęsek oddechowych (nawet do ich zatrzymania) przez co komórki błony śluzowej zostają zniszczone. Skutkiem tego jest reakcja zapalna, która może szerzyć się na pęcherzyki płucne. Powikłaniem po chorobie jest pogrubienie ścian oskrzeli, zmniejszone ukrwienie i tzw. pułapki powietrza. M. pneumoniae może również powodować objawy podobne do astmy oskrzelowej. U osób chorych na astme bakteria znacząco zaostrza obławy. Mykoplazma wykazuje również duże powinowactwo do tkanki mózgowej. Związane jest to z bakteryjnymi glikolipidami, które pobudzają układ immunologiczny do wytwarzania przeciwciał, przez co zaczynają one reagować z glikolipidami tkanki mózgowej. M. pneumoniae u 90% osób rozwija się skąpo objawowo, bakteria działa dość podstępnie, a przebieg choroby jest zazwyczaj przewlekły. Okres inkubacji bakterii przypada od 15 do 25 dni. Objawy, które może wywołać to: wymioty, biegunka, bóle mięśni i stawów, wysypki skórne, zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, niedokrwistość hemolityczna, gorączka, wyciek z nosa, ból gardła, ból ucha, chrypka, dreszcze, złe samopoczucie, ból głowy uporczywy kaszel, który przechodzi stopniowo w wilgotny z odkrztuszaniem śluzowo-ropnej plwociny nasilający się wraz z postępem choroby.
Mykoplazmy doprowadzające do infekcji są zazwyczaj nieszkodliwe, spadek odporności jest czynnikiem aktywującym bakterie. W 1942 r prowadzono badania w Stanach Zjednoczonych w zakresie broni biologicznej, dzięki nim powstała Mycoplasma fermentans. Została ona wyekstrahowana z jądra bakterii Brucelli, który został połączony z wirusem Visna. Dlatego też M. fermentans posiada zarówno cechy bakterii jak i wirusa. Bakteria po stworzeniu została przetestowana na ludności Ameryki Północnej. W dzisiejszych czasach rokuje się iż ową bakterię posiadają wszyscy mieszkańcy Kanady, USA, oraz większość osób pozostałego świata. Od czasu wykrycia bakterii nastąpił widoczny wzrost występowania degeneratywnych chorób neuro-systemowych. Powstały również nowe choroby, o których nikt wcześniej nie słyszał np. syndrom chronicznego zmęczenia, fibromyalgia, stwardnienie rozsiane. M. fermentas po dostaniu się do organizmu zaczyna wnikać do komórek, gdzie może spoczywać bezpiecznie nie powodując żadnych objawów od 10 do nawet 30 lat, ale gdy zdarzy się coś ciężkiego dla organizmu np. trauma spowodowana wypadkiem samochodowym, albo nieudane szczepienie, wtedy może dojść do aktywacji bakterii w komórce. Dzięki jej podobieństwu do wirusów nie posiada żadnych organelli aby przetwarzać własne składniki odżywcze. Rozwija się dzięki pobieraniu wcześniej utworzonych steroli z komórki, doprowadzając tym samym do ich śmierci.
Mycoplasma genitalium oraz Mycoplasma hominis powodują infekcję układów moczo-płciowych. Mogą występować zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Do zakażenia dochodzi na drodze kontaktów płciowych. Doprowadzają do nawracającego zapalenia cewki moczowej, odmiedniczkowego zapalenia nerek, szyjki macicy, jajowodów, śluzówki macicy, miednicy mniejszej, mogą się również przyczyniać do przedwczesnych porodów. U mężczyzn przyczyniają się również do zaburzenia ruchliwości plemników, a tym samym do bezpłodności. Objawy, które mogą występować u kobiet to: częste oddawanie moczu, pieczenie w cewce moczowej, uczucie parcia na mocz. U mężczyzn: wycieki z cewki moczowej, podrażnienia prącia.
Bibliografia:
1. http://wolna-polska.pl/wiadomosci/o-mykoplazmie-eksperymentach-na-ludziach-i-pochodzeniu-wirusa-hiv-2013-08
2. A. Michał, J. Kruszewski, „ Mikoplazmozy”, Epidemie XXI wieku,
3. Zdzisław Dziubek, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
4. https://nucleagena.pl/niepokojace-objawy-zakazen-ukladu-moczowo-plciowego/
5. http://www.ciazowy.pl/artykul,mycoplasma-genitalium-i-ureaplasma-urealyticum-bakterie-chorobotworcze,230,1.html