Pasożyty

Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) – jest to nicień bytujący w jelicie cienkim człowieka. Pasożyt ten ma obły kształt ciała o zwężonych końcach, którego barwa jest bladoróżowa, natomiast wzdłuż ciała biegną cztery linie, gdzie linia grzbietowa i brzuszna są cienkie i białe, a linie boczne są brunatne i grubsze. Długość tego nicienia sięga nawet 40 cm. Glista ludzka występuje u około ¼ ludności świata, a w niektórych regionach u 90% populacji. W Polsce glista ludzka zajmuje trzecie miejsce pod względem częstości występowania, zaraz po owsiku i włosogłówce.

Cykl rozwojowy

Źródłem inwazji glistami jest woda, gleba oraz warzywa zanieczyszczone ludzkimi fekaliami zawierającymi inwazyjne jaja glist. Samice składają do 200 tysięcy jaj, które wraz z kałem żywiciela wydostają się n zewnątrz. Następnie po kilku tygodniach w jajach rozwijają się larwy, które czekają na połknięcie przez żywiciela (człowiek). Z połkniętych jaj wydostają się larwy, które wnikają przez ścianki jelita do naczyń krwionośnych i następnie wędrują do narządów wewnętrznych (głównie do wątroby i płuc). Kiedy dotrą do pęcherzyków płucnych, tam dwukrotnie linieją, a po osiągnięciu 2 mm długości, wędrują w górę przez oskrzeliki, oskrzela, tchawicę do krtani, gdzie są odruchowo połknięte. Po połknięciu larwy dostają się do żołądka, a następnie do jelita, gdzie dorastają, a po około 2 miesiącach od zakażenia pasożyty zaczynają rozmnażać się płciowo.

Glistnica

Chorobę jaką powodują glisty nazywa się glistnicą, która jest najczęstszą robaczycą przewodu pokarmowego u ludzi.
Reakcja człowieka na obecność glisty ludzkiej jest zależna od wrażliwości osobniczej. Czasem już jedna glista może wywołać objawy jak pokrzywka, zaburzenia nerwowe czy jelitowe. Objawy mogą być wywołane zarówno przez wędrujące larwy jak i dorosłe nicienie przebywające w jelicie. Wędrujące larwy w dużej liczbie powodują uszkodzenie ściany jelita, wątroby czy płuc, mogą występować stany zapalne w innych narządach, do których dostały się zabłąkane larwy.

Objawy glistnicy:

– pokrzywka
– świąd skóry
– obrzęki twarzy i rąk
– zapalenia spojówki
– łzawienie
– suchy kaszel i inne objawy alergiczne,
– bezsenność, niespokojny sen, zaburzenia snu ze zgrzytaniem zębami,
– nadmierna pobudliwość nerwowa,
– objawy przypominające padaczkę,
– nudności,
– wymioty,
– brak łaknienia,
– bóle brzucha,
– kurcze jelit,
– w skrajnych przypadkach niedrożność jelit.

Drogi zakażenia glistą ludzką:

– jedzenie niedomytych warzyw, nawożonych ludzkimi fekaliami
– picie zanieczyszczonej wody (np. w czasie kąpieli w jeziorze, rzadziej w basenie).

Źródło

1. pl.wikipedia.org
2. Dziubek Zdzisław, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL 2012
3. Hadaś Edward, Derda Monika, „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1)6-13

Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) jest to nicień pasożytujący wyłącznie w organizmie człowieka. Bytuje w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym i końcowym odcinku jelita cienkiego. Samce owsika mają długość 2,5 – 5 mm, a samice 9 – 12 mm. Jaja owsika są owalne, asymetryczne o wymiarach 50 – 60 x 20 – 32 µm i są składane przez samice (w ilości około 8-12 tys. jaj) w okolicy odbytu. W ciągu 4-8 godzin larwy występujące w jajach osiągają zdolność inwazyjną. Pasożyt ten żywi się substancjami zawartymi w treści jelitowej. Czas życia samic to około 4 tygodnie, natomiast samce giną zaraz po zaplemnieniu.

Cykl rozwojowy

Zarażenie owsikiem następuje drogą pokarmową lub wziewną. Środowisko zewnętrzne stanowi rezerwuar pasożytów. Z jamy ustnej jajo dostaje się do jelita grubego. Zarażenie może także występować na drodze reinwazji, czyli na aktywnym wnikaniu larw (krótko po złożeniu) przez odbytnicę do jelita grubego. Larwy owsika w jelicie grubym dojrzewają po 2-4 tygodniach, a żyją do 2 miesięcy. Samica wędruje najczęściej w nocy do okolicy odbytu (u kobiet także w przedniej części pochwy), gdzie składa w lepkiej wydzielinie około 10 tys. jaj. Jaja mają zapewnioną odpowiednią wilgotność i temperaturę 30-36 stopni Celsjusza, ze względu na fakt, że są składane poza organizmem człowieka. Inwazyjne jaja zachowują zdolność do zarażania w sprzyjających warunkach jeszcze przez kilka tygodni. Dotykając okolic krocza może dojść do samozarażenia za pośrednictwem zanieczyszczonych jajami rąk. Jeśli będą przestrzegane zasady higieny cykl życiowy tego pasożyta nie zamknie się.

Owsica

Owsiki wywołują inwazyjną chorobę owsicę, która jest jedną z najczęstszych ludzkich chorób pasożytniczych, szczególnie wśród dzieci w klimacie umiarkowanym. Choroba ta może przebiegać bezobjawowo. Objawy będą zależeć od intensywności inwazji oraz wrażliwości osobniczej. Owsica nazywana jest chorobą osób wspólnie mieszkających.

Objawy owsicy:

– bezsenność,
– drażliwość,
– zmęczenie,
– utrata łaknienia,
– świąd okolicy odbytu,
– niepokój psychoruchowy (problemy z koncentracją, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci),
– bladość i cienie pod oczami,
– zmiany skórne w okolicy odbytu,
– świąd oraz zapalenie sromu i pochwy,
– zapalenie wyrostka robaczkowego.

Drogi zakażenia owsicą:

– autoegzoinwazja (samozarażenie zewnętrzne – zanieczyszczone jajami ręce),
– autoendoinwazja (samica składa w odbytnicy jaja, z których rozwijają się larwy, a następnie postacie dorosłe),
– brudne ręce,
– zanieczyszczone jajami pożywienie,
– wdychanie kurzu,
– jaja obecne są na pościeli, bieliźnie, ręcznikach, zabawkach, w łazience, kurzu.

Aby ustrzec się owsicy należy zachować higienę osobistą, często zmieniać bieliznę osobistą i pościelową, należy niszczyć jaja znajdujące się w otoczeniu przez utrzymanie czystości w mieszkaniu. Owsiki utrzymują zdolność do zarażania w temperaturze pokojowej do 3 tygodni.

Źródło
1. pl.wikipedia.org
2. Dziubek Zdzisław, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL 2012
3. Hadaś Edward, Derda Monika, „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1)6-13

Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) jest to kosmopolityczny nicień o długości 3-5 cm, bytujący w jelicie ślepym i grubym człowieka. Przednia część ciała tego pasożyta jest cieńsza od tylnej, dzięki czemu może wnikać głęboko w błonę śluzową jelita. Natomiast jaja włosogłówki są kształtu beczułkowatego, opatrzone czopami na obu końcach. Nicień ten żywi się głównie krwią. W Polsce włosogłówka występuje najczęściej po owsiku.
Do zarażenia włosogłówką dochodzi po spożyciu jaj inwazyjnych, które rozwijają się w glebie przez 2-3 tygodnie. Następnie larwy wylęgają się z jaj w jelicie cienkim, po czym dojrzewają do postaci dorosłych w dalszych odcinkach jelit. Dorosły pasożyt zaczyna wydalać jaja od 3. miesiąca inwazji. Samica składa około 3 tys. jaj dziennie. Jaja wydostają się wraz z kałem do wody lub gleby, gdzie dojrzewają w ciągu kilku tygodni. Okres życia pasożyta wynosi około kilku lat.

Włosogłówczyca (Trichurioza)

W Polsce jest drugą co do częstości występowania po owsicy robaczycą. Natomiast na świecie inwazja dotyczy ok. 800 mln ludzi. Szczególnie często występuje w krajach tropikalnych oraz w warunkach niskich standardów higienicznych. Jest jedną z głównych przyczyn przewlekłej niedokrwistości w krajach rozwijających się. Ciepły i wilgotny klimat stanowi idealne warunki do rozwoju jaj w glebie. Większość inwazji włosogłówką jest bezobjawowa.

Objawy trichuriozy:

– objawy skórno-alergiczne, swędzące wysypki,
– brak apetytu,
– rozdrażnienie,
– bezsenność,
– bóle głowy,
– zawroty głowy,
– osłabienie,
– anemia,
– zapalenie wyrostka robaczkowego,
– zakażenia bakteryjne i stany zapalne wskutek uszkodzenia nabłonka jelita grubego,
– choroby wrzodowe przewodu pokarmowego,
– zmiany przypominające wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
– biegunka śluzowa, czasami z krwią,
– bóle w jamie brzusznej (głównie w prawym dolnym kwadracie brzucha),
– spadek masy ciała.

Drogi zakażenia włosogłówką:

– wypicie zanieczyszczonej jajami wody,
– zjedzenie niedomytych owoców lub warzyw,
– w zarażeniu pośredniczą muchy, które przenoszą inwazyjne jajeczka z odchodów i gleby na produkty spożywcze,
– brudne ręce.

Źródło
1. pl.wikipedia.org
2. Dziubek Zdzisław, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL 2012
3. Hadaś Edward, Derda Monika, „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1)6-13

Glista psia i glista kocia (Toxocara canis i Toxocara cati) są to nicienie jelitowe psów i kotów, natomiast człowiek jest żywicielem przypadkowym, u którego larwy pasożytów nie rozwijają się do postaci dorosłych.

Glista psia jest pasożytem psów, wilków, szakali, szopów i lisów. Postać dorosła bytuje w jelicie cienkim, a larwy w różnych tkankach narządowych. Samica dorasta do 19 cm długości, a samiec do 13 cm długości. Przednia część samca posiada wąskie skrzydełka. Głównym źródłem zakażenia są szczenięta poniżej trzeciego miesiąca życia oraz karmiące suki.

Glista kocia – żywicielami tego pasożyta są kotowate, w tym kot domowy. Człowiek zakaża się jajami znajdującymi się w pożywieniu bądź na przedmiotach wkładanych do ust. Możliwe jest zarażenie się pasożytem w trakcie zabaw z kotem, przytulania i całowania zwierzęcia. Kot może zanieczyścić jajami pościel oraz zabawki dzieci. Poważne zagrożenie stanowią piaskownice i trawniki zanieczyszczone odchodami kocimi. Cykl rozwojowy – patrz glista psia.

Cykl rozwojowy

Z jaj Toxocara canis wylęgają się larwy, które w tym samym żywicielu przedostają się do naczyń krwionośnych, a następnie przemieszczają się do rozmaitych narządów: wątroby, płuc, gałki ocznej, rdzenia kręgowego, mózgu, czy śledziony. Jeśli larwy trafią do płuc wówczas przedostają się do oskrzelików i dalej przez tchawicę i gardło z powrotem do jelit, gdzie osiągają dojrzałość płciową. Dorosły nicień T. canis wydala do środowiska około 200 tys. jaj na dobę. Jaja, aby rozwinąć się do postaci inwazyjnych (z larwą) potrzebują kilku tygodni dojrzewania w korzystnych warunkach środowiskowych (wilgotna gleba, temperatura 10-35 st. C). Natomiast jeśli larwy przejdą do innych narządów, wówczas otorbiają się i przechodzą w stan życia utajonego (spoczynkowego, przetrwalnikowego). Zakażenie T. canis następuje przez spożycie mięsa z larwami przetrwalnikowymi (wśród zwierząt), jaj inwazyjnych wydalonych z kałem lub w trakcie ciąży – zakażenie śródmaciczne (larwy wędrują przez żyłę pępkową do płodu).

Drogi zakażenia glistą psią i kocią u człowieka:

– spożycie pokarmu zanieczyszczonego jajami pasożyta,
– bezpośrednim kontakcie z psami (przytulanie do twarzy zwierząt, całowanie szczeniąt),
– zakażenie po spożyciu niedogotowanego lub niedosmażonego mięsa psiego lub lisiego zawierającego cysty (w krajach azjatyckich, w niektórych krajach afrykańskich),
– zagrożenie stanowią piaskownice i trawniki zanieczyszczone odchodami psów,
– kontaktowanie się małych dzieci z psami zakażonymi glistą.

Aby zapobiec zarażeniu należy regularnie odrobaczać psy i koty trzymane w domu oraz zabezpieczać miejsca zabaw dzieci przed odchodami psimi.

Objawy toksokarozy u człowieka są uzależnione od lokalizacji larw przetrwalnikowych. Na początku inwazji u człowieka pojawia się powiększenie wątroby i objawy zapalenia płuc. Larwy krążą w rozmaitych narządach, nie kończąc swojego cyklu rozwojowego. Z płuc mogą one dostawać się do obwodowego krążenia dużego a następnie do innych narządów, np. gałki ocznej, mózgu, mięśni. Larwy Toxocara wywołują u człowieka ziarniniaki, a kilka larw może wywołać liczne guzy w tkankach, w których larwy pozostają przy życiu rok, a nawet dłużej.

Do ogólnych objawów toksokarozy należą:

– eozynofilia,
– wzrost stężenia gammaglobulin,
– powiększenie węzłów chłonnych,
– gorączka,
– nudności,
– wymioty,
– ogólne osłabienie,
– brak apetytu,
– powiększenie i bóle śledziony oraz wątroby,
– pokrzywka na skórze
– w razie umiejscowienia larw w gałce ocznej – widoczne larwy w obrębie tkanek gałki, stan zapalny, wysięk komórkowy w komorze przedniej, ziarniaki z limfocytów i eozynocytów w obrębie siatkówki, naczyniówki i (lub) nerwu wzrokowego
– larwy obecne w rdzeniu kręgowym lub w mózgu wywołują objawy neurologiczne (drgawki, bóle, porażenie) i psychiczne,
– larwy obecne w płucach są powodem wystąpienia nacieków Löfflera i stanów zapalnych.

Wyróżnia się następujące postacie chorobowe toksokarozy:

1. Toksokaroza utajona (bezobjawowa klinicznie) – covert toxocarosis.

• Zauważa się liczne przypadki bezobjawowych zakażeń Toxocara u dzieci. Towarzyszy temu zarówno za niski jak i wysoki odsetek granulocytów kwasochłonnych we krwi obwodowej.

2. Toksokaroza trzewna (uogólniona) – visceral larva migrans (głównie u dzieci)

• Pierwszy opis zespołu wędrującej larwy trzewnej nicieni Toxocara u dzieci został opisany już w 1952 roku. Tej postaci choroby towarzyszy powiększenie wątroby. Stwierdza się zakażenie tego narządu larwami, oraz uaktywnieniem się komórek odpornościowych niszczących pasożyty – leukocytów i granulocytów zasadochłonnych.

Objawy zakażenia trzewnego:

– ogólne osłabienie, kaszel, świąd i rumień skóry, bóle w klatce piersiowej, bóle brzucha, mięśni i stawów, zawroty i bóle głowy, brak łaknienia, podwyższona ciepłota ciała.

Objawy toksokarozy trzewnej u dzieci:

– wysoka temperatura (powyżej 39 oC), osłabienie, wysoki poziom leukocytów oraz granulocytów (leukocytoza i wysoka eozynofilia), powiększenie wątroby, wzrost stężenia immunoglobulin klasy IgG, IgM, IgE. (Powiększenie wątroby jest związane z faktem, że większość larw dostaje się najpierw do wątroby).

3. Toksokaroza płucna

• U małych dzieci, u których nie jest jeszcze w pełni dojrzały układ odpornościowy może nastąpić zakażenie tkanki płucnej, z objawami zapalenia pęcherzyków płucnych. Objawem toksokarozy płucnej jest kaszel i duszność. Z kolei u dzieci alergicznych i astmatycznych toksokaroza płucna może nasilić objawy alergii i wywoływać ataki astmy.

4. Toksokaroza oczna – ocular larva migrant

• Jest częstą przyczynę pogorszenia widzenia i ślepoty. Choroba rozwija się zazwyczaj podstępnie, dość długo bywa nierozpoznana, ale zdarzają się i ostro przebiegające przypadki z zajęciem nerwu wzrokowego. Parazytoza może być przyczyną nierówności źrenic. W badaniu okulistycznym stwierdza się bowiem patologiczne zmiany w gałce ocznej. Jeszcze w latach 40-tych XX wieku nierozpoznana toksokaroza oczna była przyczyną wyłuszczania gałek ocznych.

5. Toksokaroza mózgowa

• Często przebiega pod postacią zapalenia mózgu. Powoduje napady drgawek. Objawy są uzależnione od miejsca, w którym ulokowały się larwy glist.

Większość zakażeń toksokarozy przebiega bezobjawowo!

Żródło:
1. Hozyasz Kamil „Toksokaroza – epidemiologia, patogeneza i leczenie”- dr n. med. z Kliniki Pediatrii, Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie; Medycyna Rodzinna zeszyt 19 (3-4/2002);
2. Kapuściński Marcin, „Toksokaroza – groźna choroba pasożytnicza”, www.pfm.pl

Ogoniastek jelitowy, Wielkouściec jelitowy (Giardia lamblia, Giardia intestinalis) – jest to pierwotniak należący do grupy wiciowców, który wywołuje giardiozę – jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych u ludzi psów i kotów. Pasożytuje u ssaków na komórkach nabłonkowych jelita lub pęcherzyka żółciowego za pomocą specjalnej przyssawki.

Trofozoit Giardia lamblia kształtem przypomina połowę gruszki, który jest długości od 12-17 μm, szerokości 5-9 μm, a grubości 2-4 μm. Cechą charakterystyczną tego pasożyta jest obecność podwójnych organelli (dwóch jąder komórkowych, dwóch aparatów parabazalnych, dwóch kompletów wici), które są ułożone symetrycznie względem osi ciała. Każda z wici wychodzi z innego, oddzielnego kinetosomu. Giardia lamblia posiada specjalny dysk czepny, będący rodzajem przyssawki, umożliwiający przyczepienie się do mikrokosmków jelita. Komórka pierwotniaka nie zawiera mitochondriów, a ich rolę spełniają prawdopodobnie drobne struktury zwane mitosomami.

Do zarażenia tym pierwotniakiem dochodzi w wyniku spożycia pokarmu lub wody skażonej kałem zawierającym cysty lamblii.

Pasożyt kolonizuje środkowy odcinek przewodu pokarmowego – dwunastnicę i jelito czcze. Tu przyczepia się do ścianki jelita a następnie intensywnie mnoży. W świetle jelita dochodzi do przeobrażenia w cysty, które są wydalane z kałem nieregularnie iw zmiennej liczbie. Cysty pojawiają się w kale po 4-15 dniach. Cysta jest owalna długości 8-12 μm, szerokości 6-10 μm. Ponadto cysta charakteryzuje się dużą odpornością na czynniki środowiska zewnętrznego – w wodzie chlorowanej w temperaturze 18 °C przeżywa do 3 miesięcy, w wodzie z rzeki lub jeziora do kilku miesięcy, w wilgotnym kale ok. 3 tygodni. Trofozoity tez mogą być wydalane z luźnym stolcem, ale w środowisku zewnętrznym szybko ulegają zniszczeniu.
Giardioza jest jedną z chorób brudnych rąk.

Najczęściej zakażenie Giardia intestinalis przebiega bezobjawowo. Objawy ostrego zakażenia występują po 1–3 tyg., są niejednoznaczne i zależne od wieku oraz stanu wydolności układu odpornościowego, jak również rodzaju szczepu lamblii. Objawowa giardioza występuje głównie u osób z obniżoną odpornością, niedożywionych lub u małych dzieci.

Objawy giardiozy:

– nudności,
– brak apetytu,
– gwałtowne, wodniste, sfermentowane stolce,
– gazy,
– niewielka gorączka,
– wzdęcia,
– kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego,
– bóle głowy,
– zmęczenie,
– bezsenność,
– reakcje uczuleniowe z różnego rodzaju wysypką i stany podgorączkowe,
– u dzieci zwykle występuje wodnista biegunka,
– u dzieci lamblie powodują zaburzenia w trawieniu tłuszczów i węglowodanów, co łącznie z niedoborem witamin i utratą białka w czasie biegunek prowadzi do niedożywienia i upośledzenia rozwoju fizycznego,
– u psów i kotów objawia się wymiotami, cuchnącymi zielono-brązowymi biegunkami, konsystencji od rozluźnionej do wodnistej, niekiedy krwistymi, chudnięciem, brakiem apetytu; chorują zwykle młode zwierzęta, w wieku do 12 miesięcy; w późniejszym wieku przebieg zarażenia jest zazwyczaj bezobjawowy.

„Ze względu na specyficzny sposób „oszukiwania” układu immunologicznego przez Giardia intestinalis, polegający na produkcji fałszywych białek wprowadzających w błąd limfocyty, monocyty wchłaniające je mogą zostać otoczone limfocytami tworząc ziarniniaki, które mogą osadzać się w wątrobie. Może to również prowadzić do powikłań autoimmunologicznych, dlatego infekcji nie powinno się lekceważyć.”

Źródło
1. pl.wikipedia.org
2. Dziubek Zdzisław, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL 2012
3. Hadaś Edward, Derda Monika, „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1)6-13

Rzęsistek jelitowy (Trichomonas hominis) – jest to pierwotniak występujący tylko w postaci trofozoitu o zmiennym kształcie i wielkości (długość 5-50µm). Posiada jądro na przednim biegunie, natomiast ze sklepienia kinetosomów wychodzą wici wolne oraz jedna biegnąca nad grzbietem błony falującej. Aksostyl nieznacznie wystaje poza pellikulę. Wyróżnia się od rzęsistków pochwowego i policzkowego posiadaniem otworu gębowego – cytostomu oraz licznych wodniczek pokarmowych. Wyposażenie tego pasożyta w wici, błonę falującą oraz żeberko, stanowiące narząd ruchu, umożliwia przemieszczanie się z jednej osoby na drugą a następnie zasiedlenie w jelicie grubym człowieka.

Rzęsistek jelitowy przyswaja substancje odżywcze żywiciela, pochłaniając erytrocyty i leukocyty. Wydziela trujące nadtlenki, „zły” cholesterol oraz kwas mlekowy. Mimo dużej wrażliwości na wysychanie może bytować poza organizmem żywiciela, jednak szybko ginie w takich warunkach.

Palenie papierosów, alkohol, narkotyki, lekarstwa, chemiczne barwniki oraz konserwanty podrażniają rzęsistka, w skutek czego przechodzi on w agresywną, ameboidalną formę i wzmaga tempo bezpłciowego mnożenia się metodą podziału – schizogonię.

Pasożyt ten jest gatunkiem kosmopolitycznym, jednak najczęściej występuje w krajach o cieplejszym klimacie. Siedliskiem tego wiciowca jest jelito grube człowieka i zwierząt.
Zarażenie rzęsistkiem jelitowym następuje droga pokarmową poprzez zakażona wodę lub pokarm. Zdarza się, że wektorem trofozoitów mogą być muchy, przenosząc je z fekaliów, czy resztek żywności. Także uważa się, że jednym ze źródeł infekcji jest zakażone mleko.

Prawdopodobnie sam rzęsistek jelitowy nie jest chorobotwórczy, jednak pogarsza on inne stany chorobowe.

Objawy rzęsistkowicy:

– zapalenie śluzówki jelita grubego,
– krwawienie z jelita grubego,
– zapalenie jelita cienkiego,
– zapalenie pęcherzyka żółciowego,
– biegunka,
– obrzmienia,
– nadżerki,
– polipy,
– wrzody,
– bladość skóry,
– osłabienie mięśni,
– anemia,
– osłabienie mięśni.

Źródło:
1. www.dobrylekarz.info
2. pl.wikipedia.org

Demodex – nużeniec należy do rządu Actinedida czyli roztoczy, osiąga rozmiary od 0,009 do 0,4 mm wielkości. Nazwa pochodzi od greckich słów demos – tłuszcz, dex – robak. Występują głównie u ssaków w gruczołach łojowych oraz torebkach włosowych. Niektóre jednak gatunki mogą występować w naczyniach krwionośnych i w przednim odcinku układu pokarmowego np. myszy. U człowieka gatunki demodexa osiedlają się w skórze. Z 40 gatunków tylko 2 atakują ludzi jest to: Demodex folliculorum oraz Demodex brevis.

Nużeniec ludzki D. folliculorum żywi się na naszej skórze lipidami oraz łojem skórnym. Najlepsze warunki dla rozwoju u ludzi posiada na twarzy, gdzie jest duża ilość wytwarzanego łoju. Umiejscawia się przede wszystkim na nosie (11,2%), w kanale w przewodzie słuchowym zewnętrznym (8,5%), na czole (7,8%), brodzie (7,4%), policzkach (6,1%) oraz w bruzdach mimicznych (5,7%). Znajdowany jest również na brzuchu, sutkach, plecach oraz ramionach. Częściej inwazje występują u kobiet niż u mężczyzn. Dzieje się tak, ponieważ kobiety używają kremów i pudrów, pod którymi pasożyt ma lepsze warunki do rozwoju. Jego cykl życiowy trwa 15 dni, w tym: rozwój jaj – 2,5 dnia, larw – 1,5 dnia, protonimf – 3 dni, nimf – 2,5 dnia oraz postać dorosła – 5 dni. Najczęściej do zarażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą zarażoną lub w sposób pośredni (np. wspólne przybory toaletowe, ręczniki itd.). U wielu osób zarażenie jest bezobjawowe. Skóra staje się sucha. Zazwyczaj pojawia się lekkie zaczerwienienie i charakterystyczne łuszczenie. W jednej łusce może znajdować się od 15 do 17 okazów. Mogą również pojawiać się czerwone plamy, egzemy, trądzik z różowieniem skóry. Zdarzały się również przypadki u których pasożyt wywołał zapalenie spojówki.

Demodex brevis jest bardzo podobny do nużeńca ludzkiego, lokalizuje się w tych samych miejscach na ciele w pojedynczych gruczołach łojowych. Jego cykl trwa około 3 tygodnie. Do zarażenia dochodzi w sposób bezpośredni. Możliwe jest także przeniesienie nużeńca ze zwierzęcia na człowieka.

Bibliografia:

1. A. Buczek „Choroby pasożytnicze”
2. 2. A. Deryło „Parazytologia i akaroentomologia medyczna”.