Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) jest to nicień pasożytujący wyłącznie w organizmie człowieka. Bytuje w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym i końcowym odcinku jelita cienkiego. Samce owsika mają długość 2,5 – 5 mm, a samice 9 – 12 mm. Jaja owsika są owalne, asymetryczne o wymiarach 50 – 60 x 20 – 32 µm i są składane przez samice (w ilości około 8-12 tys. jaj) w okolicy odbytu. W ciągu 4-8 godzin larwy występujące w jajach osiągają zdolność inwazyjną. Pasożyt ten żywi się substancjami zawartymi w treści jelitowej. Czas życia samic to około 4 tygodnie, natomiast samce giną zaraz po zaplemnieniu.
Cykl rozwojowy
Zarażenie owsikiem następuje drogą pokarmową lub wziewną. Środowisko 
zewnętrzne stanowi rezerwuar pasożytów. Z jamy ustnej jajo dostaje się do jelita grubego. Zarażenie może także występować na drodze reinwazji, czyli na aktywnym wnikaniu larw (krótko po złożeniu) przez odbytnicę do jelita grubego. Larwy owsika w jelicie grubym dojrzewają po 2-4 tygodniach, a żyją do 2 miesięcy. Samica wędruje najczęściej w nocy do okolicy odbytu (u kobiet także w przedniej części pochwy), gdzie składa w lepkiej wydzielinie około 10 tys. jaj. Jaja mają zapewnioną odpowiednią wilgotność i temperaturę 30-36 stopni Celsjusza, ze względu na fakt, że są składane poza organizmem człowieka. Inwazyjne jaja zachowują zdolność do zarażania w sprzyjających warunkach jeszcze przez kilka tygodni. Dotykając okolic krocza może dojść do samozarażenia za pośrednictwem zanieczyszczonych jajami rąk. Jeśli będą przestrzegane zasady higieny cykl życiowy tego pasożyta nie zamknie się.
Owsica
Owsiki wywołują inwazyjną chorobę owsicę, która jest jedną z najczęstszych ludzkich chorób pasożytniczych, szczególnie wśród dzieci w klimacie umiarkowanym. Choroba ta może przebiegać bezobjawowo. Objawy będą zależeć od intensywności inwazji oraz wrażliwości osobniczej. Owsica nazywana jest chorobą osób wspólnie mieszkających.
Objawy owsicy:
– bezsenność,
– drażliwość,
– zmęczenie,
– utrata łaknienia,
– świąd okolicy odbytu,
– niepokój psychoruchowy (problemy z koncentracją, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci),
– bladość i cienie pod oczami,
– zmiany skórne w okolicy odbytu,
– świąd oraz zapalenie sromu i pochwy,
– zapalenie wyrostka robaczkowego.
Drogi zakażenia owsicą:
– autoegzoinwazja (samozarażenie zewnętrzne – zanieczyszczone jajami ręce),
– autoendoinwazja (samica składa w odbytnicy jaja, z których rozwijają się larwy, a następnie postacie dorosłe),
– brudne ręce,
– zanieczyszczone jajami pożywienie,
– wdychanie kurzu,
– jaja obecne są na pościeli, bieliźnie, ręcznikach, zabawkach, w łazience, kurzu.
Aby ustrzec się owsicy należy zachować higienę osobistą, często zmieniać bieliznę osobistą i pościelową, należy niszczyć jaja znajdujące się w otoczeniu przez utrzymanie czystości w mieszkaniu. Owsiki utrzymują zdolność do zarażania w temperaturze pokojowej do 3 tygodni.
Źródło
1. pl.wikipedia.org
2. Dziubek Zdzisław, „Choroby zakaźne i pasożytnicze”, PZWL 2012
3. Hadaś Edward, Derda Monika, „Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne”, Probl Hig Epidemiol 2014, 95(1)6-13