Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papilloma Virus) – należy do rodziny papillomawirusów. Wszystkie typy wirusa HPV cechują się tropizmem do komórek tkanki nabłonkowej, jednakże różne ich typy są wiązane z infekcjami odmiennych tkanek. Większość ludzi przechodzi zakażenie HPV, a infekcja dotyczy ludzi w różnym wieku na całym świecie.
Wirus brodawczaka ludzkiego przenoszony jest przez kontakt bezpośredni lub w przypadku HPV narządów płciowych, przez kontakt seksualny.
Zakażenie i replikacja HPV następuje w nabłonku płaskim, zarówno powierzchni zrogowaciałych jak i błon śluzowych, dając początek brodawkom.
U wielu osób HPV znajduje się w fazie latencji (nie ujawnia się), a dzięki działaniu układu immunologicznego zakażenie ustępuje samoistnie, natomiast w przypadkach osób wykazujących objawy immunosupresji, czyli osłabienia odporności, może dojść do przewlekłego zakażenia HPV, a w następstwie do powstania nowotworów.
Większość zakażeń HPV występuje u kobiet między 16 a 26 rokiem życia, jednak zwykle mają one charakter przemijający i ustępują samoistnie w przeciągu kilku miesięcy, natomiast u kobiet powyżej tego wieku częściej dochodzi do rozwoju przetrwałego zakażenia onkogennym typem wirusa i jest przyczyną raka szyjki macicy.
Wyróżnić można 3 postacie kliniczne infekcji HPV:
1) Brodawki skórne – mogą pojawiać się na skórze w każdym miejscu, jednak zwykle występują na dłoniach lub stopach; powodowane są przez HPV typów 1-4.
2) Brodawczaki błon śluzowych – mogą pojawiać się w jamie ustnej lub jako łagodne guzy krtani, także brodawki płciowe (kłykciny kończyste) prącia, sromu, szyjki macicy i okolicy odbytu; powodowane są przez HPV typów 6-11.
3) Nowotwory – rak szyjki macicy lub rzadziej występujący rak sromu, pochwy czy prącia jest wywoływany przez infekcje HPV typu 16 lub 18 (zakażenie prowadzi do niekontrolowanych podziałów komórkowych nabłonka szyjki macicy). Natomiast u chorych w stanie immunosupresji HPV typu 5 lub 8 mogą powodować raka komórek wielowarstwowego nabłonka płaskiego skóry.
Wyróżnia się około 100 typów tego wirusa określanych numerami następującymi po skrócie HPV, które można podzielić na 2 grupy pod względem ryzyka onkologicznego:
1) Typy niskiego ryzyka: HPV 1, 2, 6, 11, 42, 43, 44
2) Typy wysokiego ryzyka (onkogenne): HPV 16, 18 i rzadziej HPV 31, 33, 35, 39, 40, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 58.
Źródło:
1. Irwing William, Boswell Tim, Ala`Aldeen Dlawer; przekład: Szewczyk M. Eligia, Balcerczak Ewa, Różalski Antonii; Mikrobiologia medyczna – krótkie wykłady; PWN, 2012
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Wirus_brodawczaka_ludzkiego